ابزار عشق و ارادت به ساحت مقدس کوثر ولایت, دخت نبوت, همسر امامت, حضرت صدیقه طاهره, فاطمه مرضیه ـ سلام الله علیهاـ نه تنها از ناحیه شیعیان و شیفتگانش واجب است که هر کدام از معصومین علیهم السلام باسخنان خویش درباره آن بزرگوار اظهار ارادت نموده و نقش به سزایی را ایفا کرده اند و از همه مهمتر, ابراز علاقه رسول الله(ص) است به حضرت زهرا(س) که فاطمه(س) را فرشته ای در سیمای انسان و پاره تن خود می دانست و هرگاه نگاهش به او می افتاد, شادمان و مسرور می شد.
در این جا اوج عشق و محبت حضرت امام صادق(ع) به مادرش را در کلامش می خوانیم; لازم به توضیح است که فقط به ترجمه سخنان حضرت بسنده شده است و منابع روایت آورده شده که در صورت نیاز, خوانندگان مراجعه کنند.
ولادت حضرت فاطمه(س)
مفضل بن عمر گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: ولادت فاطمه زهرا چگونه بوده است؟ حضرت فرمود: آری, وقتی خدیجه با پیامبر ازدواج کرد, زنان مکه او را ترک کردند. هیچ فردی بر او وارد نمی شد و بر او سلام نمی کرد و هیچ زنی اجازه نداشت تا با حضرت خدیجه ملاقات داشته باشد.
همسر رسول الله(ص) از این وضعیت رنج می برد تا زمانی که به فاطمه باردار شد. حضرت زهرا(س) در رحم مادر, شریک غم و غصه های او بود و ایشان را به صبر و بردباری دعوت می کرد. مونس تنهایی مادر بود و با او سخن می گفت.
حضرت خدیجه, موضوع مکالمه با جنین رابا پیامبر اکرم(ص) ابراز نمی کرد. تا این که روزی حضرت رسول(ص) وارد منزل شد و
سخن گفتن حضرت فاطمه(س) با مادرش را شنید
!پیامبر پرسید: چه کسی با تو سخن می گفت؟
حضرت خدیجه فرمودند: جنینی که در رحم دارم.
پیامبر(ص) فرمودند: جبرئیل به من بشارت داد که این جنین, دختر است و او دختری پاک و بسیار مبارک است. خداوند نسل مرا از او به وجود میآورد و از نسل او پیشوایانی برای این امت به وجود آمده و بعد از انقطاع وحی, خلفای خداوند در زمین خواهند بود.(1)
هنگام ولادت
امام صادق(ع) می فرماید:
هنگامی که فاطمه(س) متولد شد و روی زمین قرار گرفت, نوری از چهره اش درخشید و وارد همه خانه های مکه شد و در شرق و غرب زمین جایی نماند مگر آنکه آن نور بر او تابید.(2)
اسامی ویژه فاطمه(س)
امام صادق(ع) می فرماید:
حضرت فاطمه در پیشگاه خداوند 9 اسم (مخصوص) دارد: فاطمه, صدیقه, مبارکه, طاهره, زکیه, راضیه, مرضیه, محدثه, و زهراـ سلام الله علیهاـ.(3)
انتخاب نام فاطمه(س)
امام صادق(ع) می فرماید:
فاطمه را برای آن فاطمه نامیدند که مردم نمی توانند حقیقت او را درک کنند.(4)
چرا بتول؟
امام صادق(ع) می فرماید:
فاطمه را بتول نامیدند, زیرا بی نظیر است.(5)
چرا زهرا؟
امام صادق(ع) می فرماید:
برای آن که هرگاه در محراب عبادت می ایستاد, نور او بر اهل آسمان ها می تابید; هم چنان که نورستارگان بر اهل زمین می تابد.(6)
باز فرمود:
زیرا که خداوند او را از نور عظمتش بیافرید. او چون طلوع کرد, آسمان و زمین به نورش پرتو افکن شد و چشمان فرشتگان توانایی دیدن نورش را نداشتند. آنان گفتند: پروردگارا! معبودا! این چه نوری است؟
خداوند به آنها وحی کرد: این نور از نور من است که در آسمان جای دادم و از عظمتم بیافریدم. او را از صلب پیامبری از پیامبرانم ـ که بر تمامی آنها برتری دارد.ـ خارج می کنم. از این نور رهبرانی به وجود میآید که امر مرا به پای می دارند و مردم را به سوی حق هدایت می کنند. من این پیشوایان را بعد از سپری شدن وحی, جانشینان خود بر روی زمین می گردانم.(7)
چرا محدثه؟
امام صادق(ع) در مورد محدثه بودن حضرت زهرا(س) می فرماید:
از این جهت یکی از نامهای فاطمه(س), محدثه بود که ملائکه به حضور او میآمدند و مانند مریم با وی سخن می گفتند. از جمله به او می گفتند: ای فاطمه! همانا خداوند تو را برگزید و تو را پاکیزه گردانید و بر زنان دیگر جهان برتری داده است.(8)
همچنین ملائکه به سخنان او گوش می دادند و با وی سخن می گفتند.
فاطمه یکشب از ملائکه پرسید: مگر مریم برترین زنان جهان نیست؟
ملائکه گفتند: مریم سرور زنان زمان خود بود; ولی خداوند سبحان تو را سرور زنان زمان خود, سرور زنان عصر مریم و حتی سرور زنان از اولین تا آخرین قرار داده است. (9)
ازدواج حضرت زهرا(س)
((امام صادق(ع) درباره قول خداوند سبحان که دو دریای ژرف را پیوست تا به هم برسند.))(10)
فرمودند: علی و فاطمه دو دریایی ژرفند, هیچ کدام بردیگری نمی خروشند. از آن دو, لولو و مرجان یعنی حسن و حسین علیهما السلام بیرون آید.(11)
فدک
حضرت صادق(ع) فرمود:
وقتی که آیه (و ات ذاالقربی حقه و المسکین) نازل شد, پیغمبر اکرم(ص) به جبرئیل فرمود: مسکین را می شناسم ولی ذوالقربی چه کسانی هستند؟ عرض کرد:
نزدیکان تو می باشند. پس رسول خدا(ص) حسن و حسین و فاطمه علیهم السلام را نزد خویش فرا خواند و فرمود: خدا به من دستور داده که حق شما را بدهم. بدین جهت فدک را به شما واگذار کردم.(12)
نماز زهرا(س)
هرکس چهار رکعت نماز بخواند (هردو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت پس از سوره حمد پنجاه مرتبه (قل هوالله احد) را بخواند, این نماز, نماز فاطمه(س) است.(13)
سرور زنان بهشتیان
مفضل گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: این که پیامبر(ص) فرموده است, فاطمه سرور زنان بهشتیان است, آیا سرور زنان روزگار خود بود؟
حضرت فرمودند: آن مریم بود که سرور زنان روزگار خود بود; ولی فاطمه سرور زنان اهل بهشت از اولین و آخرین است.(14)
تسبیح حضرت زهرا(س)
امام صادق(ع) می فرماید:
تسبیح فاطمه زهرا(س) در هر روز بعد از هر نمازی در نزد من محبوب تر است از هزار رکعت نماز (مستحبی) که در هر روز خوانده شود و ما فرزندانمان را به گفتن تسبیح فاطمه(س) امر می کنیم; چنان که آنان را به نماز فرمان می دهیم.(15)
درجای دیگر می فرماید:
هرکس پس از نماز واجب با صد بار تسبیح فاطمه زهرا, خداوند را به پاکی یاد کند و به دنبال آن ((لااله الا الله)) بگوید, خداوند او را میآمرزد.(16)
باز فرموده است:
هرکس تسبیح فاطمه(س) را بعد از نماز واجب و قبل از این که پاهایش را باز کند (برخیزد) به جا آورد, خدا بهشت را بر او واجب می کند.(17)
مصحف فاطمه(س)
امام صادق(ع) می فرماید:
وقتی که خدای متعال روح پیامبرش را قبض کرد, فاطمه(س) به شدت محزون شد و جز خدا کسی از درد دل وی خبر نداشت. بعد از آن فرشته ای را به سوی او فرستاد تا وی را تسلیت گفته و با او گفتگو کند. حضرت فاطمه(س) این موضوع را به اطلاع امیرالمومنین(ع) رسانید. آن حضرت فرمود:
هرگاه چنین احساسی کردی, مرا خبر کن. بدین ترتیب علی(ع) گفتگوها را می نوشت و از این طریق, مصحف فاطمه(س) به وجود آمد.(18)
باز در این خصوص امام صادق(ع) فرموده است:
همانا مصحف فاطمه(س) نزد ماست و مردم نمی دانند که این مصحف چیست و آن از نظر حجم سه برابر قرآن است و یک کلمه از این قرآن در آن مصحف نیست; بلکه مندرجات آن عبارت است از اموری که پروردگار بزرگ بر مادرمان املا و وحی فرموده است.(19)
تولای حضرت زهرا(س)
دوستی و قبول ولایت اولیای خدا و بی زاری از دشمنان آنها و از کسانی که به آل محمد(ص) ستم کردند و هتک حرمت آنان نمودند, فدک را از فاطمه(س) گرفتند و از میراثش باز داشتند, حقوق او و همسرش را غصب کردند و به سوختن خانه اش همت گماشتند, واجب است.(20)
چرا صدیقه؟
مفضل گوید به امام صادق(ع) عرض کردم:
چه کسی فاطمه(س) را غسل داد؟
فرمودند: غسل دهنده امیرالمومنین(ع) بود.
گویی از فرموده امام ششم مطلب بر من گران آمد. ایشان فرمودند: گویا آنچه به تو گفتم, برتو گران آمد؟
عرض کردم: فدایتان شوم, چنین است.
حضرت فرمودند: پذیرش این مطلب برتو دشوار نیاید; زیرا که فاطمه صدیقه بود و کسی جز صدیق را نشاید که صدیقه را غسل دهد. مگر نمی دانی که مریم را کسی جز عیسی(ع) غسل نداد.(21)
شهادت حضرت زهرا(س)
امام صادق(ع) می فرماید: چون وفات فاطمه(س) نزدیک شد, شروع به گریه کرد. امیرالمومنین(ع) به او گفت:
همسر عزیزم! چرا گریه می کنی؟
حضرت فاطمه(س) فرمود: برای مظلومیت تو گریه می کنم.
مولی علی(ع) فرمودند: گریه نکن, این مسئله در راه خدا برای من آسان است.
امام صادق(ع) می فرمایند: زهرا(س) وصیت کرد که علی به آن دو خلیفه اجازه ندهد که آن دو در تشییع فاطمه(س) شرکت کنند و حضرت علی(ع) نیز چنین کرد.(22)
پی نوشتها:
1 ـ بحارالانوار, ج 16, ص 79.
2 ـ امالی صدوق, ص 594.
3 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 10.
4 ـ همان, ص 65.
5 ـ همان, ج 43, ص 16.
6 ـ معانی الاخبار, ص ;64 علل الشرایع, ج 1, ص ;181 عوالم العلوم, ج 11, ص 63.
7 ـ علل الشرایع, ج 1, ص ;179 دلائل الامامه, ص;54 بحارالانوار, ج 43, ص 12.
8 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 78.
9 ـ همان.
10 ـ الرحمن, آیه 22.
11 ـ مناقب ابن شهرآشوب, ج 3, ص ;318 خصال, ج1, ص 65.
12 ـ بحارالانوار, ج 8, ص 93.
13 ـ من لایحضره الفقیه, ج 1, ص 564.
14 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 26.
15 ـ فروع کافی, ج 3, ص ;343 مرآه العقول, ج 15, ص 176.
16 ـ فروع کافی, ج 3, ص 342.
17 ـ فلاح السائل, سید بن طاووس, ص 165.
18 ـ بحارالانوار, ج 26, ص 44 و 43 و ;80 اصول کافی, ج 1, ص 240.
19 ـ بحارالانوار, ج 26, ص 38, حدیث 70.
20 ـ خصال, ج 2, ص 603.
21 ـ بحارالانوار, ج 27, ص 291, حدیث ;7 اصول کافی, ج 1, ص 459.
22 ـ عوالم العلوم, ج 11, ص ;494 بحارالانوار, ج 43, ص 218.
اشک از مژگان من آویخته
با نفسها یم غمی آمیخته
ایستاده مهدی صاحب زمان
پای آن گلدسته های ریخته
ویژگی نماز گزاران واقعی در قرآن:
۱- نمازشان را مرتب و همیشه بجا می آورند
۲-در اموالشان سهمی برای محرومان در نظر گرفته اند
۳-از عذاب خداوند می ترسند
۴-دارای عفت و پاکی هستند
۶-امانت ها و تعهد ها را رعایت می کنند.
۷-برای ادای گواهی حق قیام می کنند
۸-نسبت به نماز محافظت و مراقبت دارند
قرآن کریم در باره احسان به والدین ۵ دستور می دهد
۱-به آنها اف مگو (سخنی را نگو آنها ناراحت شوند
۲-بر سر آنها فریاد نزن و آنها را از خود نرنجان
۳-با آنها بزرگوارانه سخن بگو
۴-در برابر آنها تواضع داشته باش
۵-برای آنها از خداوندطلب رحمت کن
فرزندم:با قرآن این کتاب بزرگ معرفت آشنا شو.
با قرائت آن راهی به سوی محبوب باز کن
و تصور مکن که قرائت بدون معرفت اثری ندارد که این وسو سه شیطان است
این کتاب از طرف محبوب است برای تو و برای هرکس
و نامه محبوب است گر چه عاشق و محب مفاد آن را نداند.
یکی از نشانه های عاقل وجود روحیه وحدت و یگانگی در او با مردم است و هیچ گاه تفرقه و اختلاف را دوست نداشته باشدقرآن کریم می فرماید:کسانی که از نظر قلبی با مسلمانان دیگر اختلاف دارند و با آنها نمی سازند دارای عقل نیستند بنابراین کسانی دارای عقل هستند که تفرقه و اختلاف بین آنان حاکم نباشد.(آیه ۱۴سوره حشر)
نشانه دوم عاقل آن است که برطبق گفتار شایسته خود عمل می کندیعنی اگر مردم را به کار خوب و شایسته ای دعوت میکند خود نیز به آن عمل می کنداز این رو قرآن کریم می فرماید:کسانی که مردم را به نیکی و کار خوب دعوت می کنند و لکن پایبند به گفتار خویش نیستند از عقل بی بهره اند.(آیه ۴۴سوره بقره)
نشانه سوم عاقل آن است که آخرت را بردنیا مقدم بداردو به زندگی زود گذر دنیوی دل نبندد زیرا خداوند در قیامت نعمتها ی نیکو تر و بهتر به ایشان عنایت میکند.(آیه ۶۰ سوره قصص)
نشانه چهارم عاقل آن است که از سر نوشت گذشتگان عبرت بگیرد و کارهایی که موجب عذاب و هلاکت است انجام ندهد.(ایه ۱۰۹سوره یوسف)