در دوران ظهور اصل عدالت در همه مسائل کلی و فرعی هستی جریان می یابد به گونه ای که هیچ ستمی به احدی روا نمی شود چنان که امام رضا(ع ) می فرماید :
خدا به وسیله مهدی موعود زمین را از هر گونه ستمی پاک می گرداند و آن گاه که ظهور کند قانون عادلانه را در بین مردم رواج می دهد در نتیجه هیچ کس به کس دیگر ظلم روا نمی دارد . (1 )
امام کاظم (ع ) درباره آیه کریمه « یحیی الارض بعد موتها زمین را پس از مردن زنده می کند » (روم : 24 ) فرمود :
این زنده کردن زمین با باران نیست بلکه خداوند مردانی را برمی انگیزد تا عدالت را زنده کنند پس زمین در پرتو عدل زنده می شود و بی گمان اجرای حد خدا در زمین مفیدتر از چهل روز بارندگی است . (2 )
آن گاه که روزگار حاکمیت آن امام موعود فرا رسید طعم شیرین عدالت به همه جهانیان چشانده می شود. امام باقر(ع ) در این باره می فرماید :
پس از ظهور مهدی (عج ) هیچ حقی از کسی برعهده دیگری نمی ماند مگر آنکه آن حضرت آن را می ستاند و به صاحب حق می دهد . (3 )
عدالت و امنیت
یکی از ویژگی های حکومت حضرت مهدی (عج ) برقراری صلح و امنیت است همان گونه که امام حسن مجتبی (ع ) در حدیثی به این موضوع تصریح می کنند . (4 )
افزون بر روایت ها در بسیاری از کتاب های آسمانی هم بر این امر تصریح شده است برای مثال در کتاب اشعیای نبی آمده است :
« مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد برای مظلومان زمین به راستی حکم خواهد کرد ... » (5 )
نبی مکرم اسلام در بیانی کوتاه امنیت و آرامش را این گونه نشان می دهد.
« زنی بر هودجی نشسته از حجاز تا عراق در کمال آسایش طی طریق می کند و از چیزی نمی هراسد . » (6 )
و امام باقر(ع ) در فرازی دیگر می فرماید : « حتی لایری اثر من الظلم تا جایی که دیگر نشانی از ظلم دیده نمی شود . » (7 )
امام صادق (ع ) نیز گستره عدل مهدوی را در جمله ای بسیار زیبا اینگونه بیان می کند : « به خدا سوگند! عدالت او در داخل خانه هایشان به آنها می رسد همان گونه که سرما و گرما به داخل خانه هایشان نفوذ می کند » . (8 )
اینها اندکی از بسیار و قطره ای از دریای روایت های وارد شده از امامان نور است درباره گستره عدل تنها بازمانده حجج الهی و تنها ذخیره پروردگار برای نمایش عدل و داد بر فراز پهن دشت جهان .
عدالت فراگیر
با ظهور مهدی (عج ) عدالت و امنیت فرجامی خوش می یابد. امام علی (ع ) درباره عدالت گستری و ایمنی عصر ظهور و سرشاری آن دوره از این برکت ها می فرماید :
اگر به تحقق قائم ما قیام کند به واسطه ولایت و عدالت او آسمان آنچنان که باید ببارد می بارد و زمین نیز رستنی هایش را بیرون می دهد و کینه از دلهای بندگان زدوده می شود و میان دد و دام آشتی برقرار می شود به گونه ای که یک زن میان عراق و شام پیاده خواهد رفت و آسیبی نخواهد دید و هر جا قدم می گذارد همه سبزه و رستنی است . (9 )
از این دسته روایات ها برمی آید که در حکومت مهدی (عج ) عدالت فراگیر است و همه بهره های آسمان و زمین بدون تبعیض نصیب همگان خواهد شد همانگونه که امام حسین (ع ) در فرازی مهم می فرماید : « هنگامی که قائم قیام می کند عدل گسترده می شود و این گستردگی عدالت نیکوکار و فاجر را در بر می گیرد » . (10 )
از دیگر نشانه های بی نظیر حکومت مهدوی تقسیم درست و برابر بیت المال و اموال مشترک عمومی است چنان که امام باقر(ع ) فرموده است :
وقتی قائم اهل بیت قیام کند (بیت المال ) را با مساوات تقسیم می کند و نسبت به شهروندان عدل می ورزد. پس هر کس او را اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و سرکشی نسبت به او همانند سرکشی و گناه نسبت به خداست . (11 )
بدیهی است که عدالت گستری حضرت مهدی (عج ) خود زمینه ساز تقویت و پایندگی مشروعیت حکومت ایشان خواهد بود و دل های بیشتر مردم را جذب خواهد کرد .پیامبر گرامی اسلام در این باره روایت می کند.
« وی زمین را از عدل و قسط پر می کند همان گونه که از ستم و جفاکاری پرشده بود. هم ساکنان آسمان و هم ساکنان زمین از او خشنودند » . (12 )
عدالت و امنیت همواره از آرزوهای دیرینه ساکنان زمین و سرلوحه دعوت انبیا و اولیای الهی بوده است که سرانجام امام عصر(عج ) این نهضت را به اذن خداوند با خوشی به پایان خواهد برد و فرد فرد آدمیان بدون هیچ گونه تبعیض و گزینشی طعم شیرین عدالت و امنیت مهدوی را خواهند چشید. آسمان ها و زمین نیز با پیشه کردن عدالت همه نعمت های خود را در اختیار بشر قرار می دهند و ترس و ناامنی و بی عدالتی جای خود را به آرامش و عدل خواهد داد. عدالت مهدوی حکم می کند که ملاک گزینش کارگزاران نیز شایستگی و کاردانی آنهاباشد.
فقرزدایی
اسلام با پذیرش کامل « معیار نیاز » که مبتنی بر حق زندگی برای همگان است تداوم فقر را تحمل نمی کند و با آن به شدت مبارزه می کند. یکی از نگرانی های بزرگ اولیای الهی پیامبر گرامی اسلام و امیرمومنان علی (ع ) در تمامی لحظه های زندگی شان این بود که فقر و نابرابری را از چهره افراد جامعه بزدایند و از راه کسب و کار آبرومندانه و به کارگیری سیاست های صحیح اقتصادی درآمدی کافی و حلال برای مردم فراهم شود.
حکومت حق شرایطی را ایجاد می کند که در آن مردم کمترین امکانات اساسی زندگی را داشته باشند و برای همه کسانی که جویای کارند امکان کار فراهم باشد و افرادی هم که در آمد کافی ندارند یا به هر علتی نمی تواند کار کنند درآمدی به اندازه نیازشان دریافت کنند.
امام علی (ع ) در دوران حکومت کوتاه خود دست کم در کوفه جزئی ترین امکانات اساسی را برای عموم مردم تامین کرد چنان که خود می فرمود :
« کسی در کوفه نیست که در رفاه به سر نبرد حتی پایین ترین افراد نان گندم می خورد سرپناه دارد و از آب گوارا می نوشد » . (13 )
امام زمان (عج ) نیز پس ازامامان معصوم (ع ) در زدودن فقر می کوشد و نه تنها فقر را کاهش می دهد بلکه به حذف کامل آن توفیق می یابد از یک سو سرمایه های مادی فزونی می یابد و رشد اقتصادی پایدار پدید می آید و از دگر سو این امکانات عادلانه توزیع می شود و فشار و ستم سودجویان زیاد خواه از بین می رود. سرانجام مردم نیز سرشار از روحی الهی و آراسته به اخلاق و معرفت و تقوا می شوند چنان که دامنه حرص و آز که سرچشمه گناهانی چون تکاثر و بخل و احتکار و تنازع است برچیده می شود.
از پیامبر اکرم (ص ) روایت است : « در زمان مهدی (عج ) مال خرمن می شود هر کس نزدت مهدی آید و گوید به من مالی ده ! مهدی بی درنگ بگوید بگیر » . (14 )
و اینکه خود مردم هم نیازهای یکدیگر را با جان و دل برآورده می کنند . (15 )
پاورقی :
1 ـ کمال الدین ج 2 ص 272
2 ـ مکیال المکارم ج 1 ص 81
3 ـ تفسیر عیاشی ج 1 ص 62
4 ـ طبرسی احتجاج ج 2 ص .291
5 ـ « عهد عتیق » اشعیای نبی فصل 11 بند 1 ـ .10
6 ـ کنزالعمال ج 14 ص .572
7 ـ طبرسی تفسیر مجمع البیان ج 7 ص .88
8 ـ نعمانی الغیبه ص 297
9 ـ تحف العقول ص .110
10 ـ بحارالانوار ج 27 روایت 24 ص .90
11 ـ همان ج 52 روایت 103 ص .350
12 ـ همان ج .1 ح .11 ص .591
همان ـ ج 40 ـ ص 327
14 ـ بحارالانوار ج 51 ص .88
15 ـ شمس ولایت ص 95 ـ 93
عدالت و امنیت همواره از آرزوهای دیرینه ساکنان زمین و سرلوحه دعوت انبیا و اولیای الهی بوده است . و سرانجام آدمیان طعم شیرین عدالت و امنیت را در حکومت جهانی قائم موعود خواهند چشید
در حکومت مهدی موعود ترس و ناامنی و بی عدالتی جای خود را به آرامش و عدل و امنیت خواهد داد
در عدالت مهدوی ملاک گزینش کارگزاران حکومتی شایستگی و کاردانی آنها می باشد
در حکومت مهدوی فقر زدوده می شود سرمایه های مادی فزونی می یابد و رشد اقتصادی پایدار پدید می آید و فشار و ستم سودجویان از بین می رود